آیه 170 سوره صافات

فَكَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (170)

فَكَفَرُوا بِهِ‌: پس كافر شدند به آن، فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ‌: پس زود باشد كه بدانند عاقبت كفر و شرك خود را كه آن مغلوبيت در دنيا و عقوبت در عقبى است.

جلد 11 - صفحه 169

فَإِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ (161) ما أَنْتُمْ عَلَيْهِ بِفاتِنِينَ (162) إِلاَّ مَنْ هُوَ صالِ الْجَحِيمِ (163) وَ ما مِنَّا إِلاَّ لَهُ مَقامٌ مَعْلُومٌ (164) وَ إِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ (165)

وَ إِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ (166) وَ إِنْ كانُوا لَيَقُولُونَ (167) لَوْ أَنَّ عِنْدَنا ذِكْراً مِنَ الْأَوَّلِينَ (168) لَكُنَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (169) فَكَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (170)

ترجمه‌

پس همانا شما و آنچه را كه ميپرستيد

نيستيد شما براى عبادت آن گمراه كنندگان‌

مگر كسى را كه او يقينا وارد شونده دوزخ است‌

و نيست از ما مگر كه‌

جلد 4 صفحه 452

براى او مقامى معيّن است‌

و همانا مائيم صف‌زدگان‌

و همانا مائيم تسبيح كنندگان‌

و همانا بودند كه ميگفتند

اگر آنكه بود نزد ما ذكرى از پيشينيان‌

هر آينه بوديم بندگان خدا كه خالص شدگانند

پس كافر شدند بآن پس زود باشد كه بدانند.

تفسير

خطاب خداوند به بت‌پرستان است بعد از نقل آراء آنها در آيات سابقه كه با اينهمه دروغ و افترا كه بخدا بستيد شما و معبودهاتان نميتوانيد بر خلاف اراده او گمراه كنيد كسيرا مگر آنرا كه مقدّر شده بجهنّم رود يا نميتوانيد براى آنچه عبادت ميكنيد بفتنه و گمراهى بيندازيد كسيرا مگر آنرا كه بايد جهنّمى شود باختيار خود و تقدير خدا و بنابر احتمال اوّل ضمير عليه بخدا راجع است و باحتمال دوم بما تعبدون كه بتها باشند باعتبار لفظ ما و كسانيكه مقدّر شده آنها مطيع باشند مانند ملائكه مقرّند بعبوديّت خدا و ميگويند نيست از ما احدى مگر آنكه مقام معلوم معيّنى در معرفت و عبادت دارد و مأموريّت مخصوصى در تدبير امور عالم بر وفق حكمت چنانچه گفته‌اند ولى قمّى ره از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه نازل شده در شأن ائمه اطهار و اوصياء ابرار و نيز گويند مائيم صف زنندگان در اداء طاعت و امتثال خدمت و مائيم كه تنزيه مينمائيم خدا را از صفاتى كه لايق او نيست چنانچه در روايات اينها از اوصاف ملائكه ذكر شده و از امام صادق عليه السّلام نقل شده كه ما انوارى بوديم در صفوفى حول عرش تسبيح مينموديم پس تسبيح مينمودند اهل آسمانها به تسبيح ما تا هبوط نموديم بسوى زمين پس تسبيح نمودند اهل زمين بتسبيح ما و مائيم صف‌زنندگان و مائيم تسبيح‌كنندگان و جمع بين ظاهر آيه شريفه بملاحظه سبق ذكر ملائكه و روايات خاصّه آنستكه گفته شود مقصود نقل قول ملائكه است كه بتعليم اهل بيت طهارت در عالم انوار اين اظهارات را مينمودند چون ايشانند آموزگاران ملائكه در عالم ملكوت عليا و قمّى ره از امام باقر عليه السّلام نقل نموده در تفسير آيات اخيره قريب به اين معنى را كه قريش ميگفتند اگر نزد ما بود كتابى مانند كتب پيشينيان بخدا قسم هر آينه بوديم ما از بندگان مخلص او و ميگفتند خدا بكشد يهود و نصارى را چگونه پيغمبرانشان را تكذيب نمودند پس كافر شدند بكتاب خدا كه اشرف كتب بود چون آورد آنرا پيغمبر خاتم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه اشرف انبياء بود و كلمه ان در وان كانوا مخفّفه از مثقّله است بدليل لزوم‌

جلد 4 صفحه 453

لام در خبر آن و جمله فجائهم ذكر قبل از فكفروا به محذوف است و جمله فسوف يعلمون تهديد آنها است بعاقبت كفرشان در دنيا و آخرت.

فَكَفَرُوا بِه‌ِ فَسَوف‌َ يَعلَمُون‌َ (170)

‌پس‌ كافر شدند باين‌ قرآن‌ ‌پس‌ زود ‌باشد‌ ‌که‌ بدانند عاقبت‌ كفر ‌خود‌ ‌را‌.

فَكَفَرُوا بِه‌ِ ‌يعني‌ كتاب‌ و پيغمبر و ذكر آمد ‌براي‌ ‌شما‌ ‌مع‌ ‌ذلک‌ ‌پس‌ كافر شديد باو و دست‌ ‌از‌ شرك‌ و بت‌ پرستي‌ ‌خود‌ برنداشتيد.

فَسَوف‌َ يَعلَمُون‌َ ‌که‌ بچه‌ عقوباتي‌ گرفتار ميشوند ‌هم‌ ‌در‌ دنيا بقتل‌ و اسيري‌ و ذلت‌ و خواري‌ و ‌هم‌ ‌در‌ آخرت‌ بعقوبات‌ ابدي‌ دائمي‌.

]

(آیه 170)- این آیه می‌گوید این آرزوی آنها هم اکنون جامه عمل به خود پوشیده و بزرگترین کتاب آسمانی خدا «قرآن مجید» بر آنان نازل شده، اما این دروغ پردازان پر ادعا «به آن کافر شدند (و از در مخالفت و انکار و دشمنی درآمدند)

ج4، ص168

ولی به زودی (نتیجه کار خود را) خواهند دانست» (فَکَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ).